🔰 पुस्तक समीक्षा : The Kalam Effect: My Years with the President

📖 The Kalam Effect: My Years with the President

✍🏻 लेखक – P.M. Nair

भारताच्या सर्वोच्च पदावर विराजमान होणं म्हणजे सत्ता, प्रोटोकॉल, बंद दरवाजे आणि दूरदूर राहणारी एक अलिप्त प्रतिमा असंच आपल्या कल्पनेतलं राष्ट्रपतीपद. पण 2002 साली जेव्हा एक साधासुधा वैज्ञानिक, अनोख्या केसांच्या झुपक्यासह आणि बालमनाच्या स्मितासह त्या भव्य दरवाजातून आत गेला, तेव्हा राष्ट्रपती भवनाच्या भिंतींनाही नवा प्राण मिळाला. 

डॉ. ए.पी.जे. अब्दुल कलाम हे केवळ ‘मिसाईल मॅन’ नव्हते; ते होते जनतेचे राष्ट्रपती..

P.M. Nair यांनी लिहिलेलं The Kalam Effect : My Years with the President हे पुस्तक म्हणजे या परिवर्तनाच्या प्रवासाचं डोळस साक्षीदार. 

सत्ता आणि माणुसकी, प्रोटोकॉल आणि साधेपणा, घटनात्मक जबाबदारी आणि मुलांशी पत्रव्यवहार.. या सगळ्या टोकांवर चालणारा डॉ.कलामांचा अद्वितीय समतोल इथे आपल्याला पाहायला मिळतो. ही फक्त आठवणींची नोंद नाही, तर एका राष्ट्रपुरुषाच्या व्यक्तिमत्वाचा आरसा आहे.

हे पुस्तक म्हणजे केवळ एक आत्मचरित्रात्मक आठवणींचा संच नाही, तर राष्ट्रपती भवनाच्या पडद्यामागचं सत्य उघड करणारं, माणुसकीचा सुगंध असलेलं प्रामाणिक लेखन आहे. 

पाच वर्षे डॉ. ए.पी.जे. अब्दुल कलाम यांचे सेक्रेटरी म्हणून काम करताना P.M. Nair यांनी अनुभवलेले क्षण, संकटे, किस्से, दैनंदिन कामाचा ताण आणि त्यामध्ये जाणवलेलं कलामांचं अद्वितीय व्यक्तिमत्व – हे सगळं यात जिवंत होतं.

🔰 काय जाणवतं The Kalam Effect: My Years with the President हे वाचताना..?

1) ‘जनतेचा राष्ट्रपती’

डॉ.कलाम यांनी राष्ट्रपती भवनाचं भव्य दार सामान्य माणसासाठी उघडलं. हजारोंनी ‘At Home’ समारंभात येणं, लहान मुलांच्या पत्रांना स्वतः प्रतिसाद देणं, तुटलेला see-saw दुरुस्त करण्यापासून शेतकरी, विद्यार्थी, बेरोजगारांच्या तक्रारी ऐकणं या कृतींमुळे लोकांना राष्ट्रपतीही आपले आहेत अशी जाणीव झाली.

2) काम करण्याची शिस्त पण मानवी स्पर्श..

कागदोपत्री निर्णय असो वा फाईलवर सही.. प्रत्येक गोष्ट महत्त्वाची आहे या विश्वासाने डॉ.कलाम काम करायचे. पण त्याचबरोबर छोट्या चुका झाल्या तर रागावणं नाही, तर हसून माफ करणं.. ही त्यांची शैली मनाला भिडते.

3) घटनात्मक धैर्य..

‘Office of Profit Bill’ परत पाठवण्याचा त्यांचा निर्णय हा एक ऐतिहासिक क्षण होता. राष्ट्रपती फक्त Rubber Stamp नाहीत, तर संविधानाचे खरे रक्षक आहेत हे त्यांनी दाखवून दिलं.

4) निसर्गावर विश्वास, अध्यात्मिक छटा..

पावसात बिघडलेला समारंभ सुरू व्हायच्या आधी “मी वर बोललो आहे, काळजी करू नका” असे त्यांनी सचिवांना दिलेले शब्द आणि मग प्रत्यक्षात सूर्यप्रकाश होणं.. लेखकाने हे प्रसंग चमत्कारासारखे रंगवले आहेत.

5) साधेपणाची ताकद..

राष्ट्रपती असूनही प्रथम नागरिक हा मान न शोभिवंत पोशाखात, न कडक प्रोटोकॉलमध्ये.. तर साध्या निळ्या शर्टमध्ये, खुल्या हास्यात दिसतो. ही प्रतिमा पुस्तकातून ठळकपणे उभी राहते.

🔰 पुस्तकाची लेखनशैली..

भाषा सरळ, नाट्यमय अलंकाराशिवाय आहे. P. M Nair यांचा सूर प्रामाणिक, कधी गंभीर, कधी हलकाफुलका, तर कधी आत्मीय आहे. काही ठिकाणी लहान किस्स्यांतून डॉ.कलामांचं मोठेपण उलगडतं, तर काही ठिकाणी त्यांच्या उणिवाही (उदा. वेळेचं पालन न करणं) प्रांजळपणे मांडल्या आहेत.

🔰 ह्या पुस्तकातील काही बलस्थाने..

✔️ राष्ट्रपती भवनाचा दुर्मिळ इनसाइड व्ह्यू.

✔️ कलाम यांची मानवी बाजू जपणारी जिवंत मांडणी.

✔️ सामान्य लोकांशी संवाद, पत्रव्यवहार याची प्रामाणिक नोंद.

✔️ नेतृत्व, कार्यसंस्कृती आणि माणुसकी याचे शिकण्यासारखे धडे.

🔰 ह्या पुस्तकाच्या काही मर्यादा..

▪️ हे पुस्तक अधिक आठवणींचा संग्रह आहे, धोरणात्मक समीक्षा नाही.

▪️ डॉ.कलाम यांच्याविषयी लेखकाचा आदर इतका तीव्र आहे की कडक टीका क्वचितच दिसते.

▪️ राजकीय-धोरणात्मक पैलूंचं विश्लेषण तुलनेने मर्यादित आहे.

🔰 हे पुस्तक वाचावं कोणाला?

👉 विद्यार्थी व तरुण – प्रेरणा, शिस्त, साधेपणाचा धडा घेण्यासाठी.

👉 नेते, प्रशासक, कार्यकर्ते – सत्ता आणि माणुसकीचा समतोल शिकण्यासाठी.

👉 शिक्षक-पालक – पुढची पिढी घडवताना आदर्श घेण्यासाठी..

👉 सामान्य वाचक – राजकारणाच्या पलीकडे ‘माणूस’ म्हणून कलाम जाणण्यासाठी.

The Kalam Effect हे पुस्तक म्हणजे ‘सत्तेच्या भिंतींच्या आतून दिसलेला एक साधा, माणुसकीने ओथंबलेला, विचारांनी धगधगणारा राष्ट्रपती’ याचं भावपूर्ण चित्रण आहे.

जर तुम्हाला राजकारणाच्या पलीकडे माणूस म्हणून कलाम जाणून घ्यायचं असेल, तर हे पुस्तक नक्की वाचायलाच हवं...

हे तुम्हाला शिकवेल की सत्ता भव्य असली तरी ती खरी महान होते तेव्हा, जेव्हा ती माणुसकीपुढे नतमस्तक होते.

रेटिंग : ⭐⭐⭐⭐ (4/5)

📕विशेष टीप:

सदरील पुस्तकाचा हा सारांश तुमच्यासमोर मुक्त माहितीच्या आधारे सादर करण्यात आला आहे. तथापि, संपूर्ण पुस्तकाचा आस्वाद घेण्यासाठी आणि सखोल वाचनासाठी, अधिकृत वेबसाईटवरूनच पुस्तक खरेदी करण्याची विनम्र विनंती आहे.

या वाचन प्रकल्पाचा कोणत्याही प्रकारचा व्यावसायिक हेतू नाही. समाजमाध्यमांच्या माध्यमातून दर्जेदार साहित्यकृतींविषयी जागरूकता निर्माण करणे आणि वाचन-संस्कृतीला प्रोत्साहन देणे हाच यामागील मुख्य उद्देश आहे. अभिव्यक्ती आणि विचारस्वातंत्र्य अधिकाधिक सक्षम व्हावे, यासाठी उच्च उद्दात हेतूने हा उपक्रम हाती घेतला आहे. इंटरनेटवर उपलब्ध असलेल्या ओपन सोर्स स्रोतांचा योग्य वापर करून हे लेखन सादर करण्यात आले आहे.

-एक पुस्तकप्रेमी आणि समीक्षक :

#विद्यार्थीमित्र प्रा.रफीक शेख 

🎓 डॉ. ए.पी.जे.अब्दुल कलाम विद्यार्थी फाउंडेशन, परभणी.

https://www.drapjabdulkalamstudentfoundation.org.in

#TheKalamEffect #APJAbdulKalam #जनतेचेराष्ट्रपती #MissileMan #BookReview #पुस्तकप्रेमी #Inspiration #Motivation #साधेपणातमहानता #LeadershipLessons #YouthIcon #LiteratureLovers #पुस्तकसमीक्षा #IndianPresident #Vision2020 #विद्यार्थ्यांसाठीप्रेरणा #ReadingCommunity #DrKalam #सत्तेतमाणुसकी #KnowledgeSharing #ReadToLead #पुस्तकसंस्कृती #LifeLessons #KalamEffect #प्रेरणादायीवाचन